==================
တစ္ေန႔သ၌ စာေရးသူသည္ ေနာင္ေတာ္ၾကီး ဓုတင္ဆရာေတာ္ထံ သြားေရာက္ဖူးျမင္ခဲ့ရာ ေမတၱာဂရုဏာတရား ၾကီးမားလွေသာ ေနာင္ေတာ္မေထရ္ျမတ္မွ လြန္စြာမွတ္သားဖြယ္ေကာင္း၍ ေလးနက္လွေသာ ၾသ၀ါဒေတာ္ကို ဤသို႔ မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့ပါသည္ ။ "အလိမၼာၾကီး -သႏၱကာေယာ , သႏၱ၀ါေစာ , သႏၱမေနာ - တဲ့ " ကိုယ္ကိုေအးေအာင္ထား ၊ ႏႈတ္ကိုေအးေအာင္ထား ၊ စိတ္ကိုေအးေအာင္ထား ။ အလုပ္မေလာနဲ႔ ၊ အေျပာမေလာနဲ႔ ၊ စိတ္မျမန္နဲ႔ ၊ကိုယ္ႏႈတ္စိတ္ သိမ္ေမြ႔ပါေစ ။ မ်က္စိနဲ႔စူးစမ္း ၊ နားနဲ႔စနည္းနာ ၊ စိတ္နဲ႔ဆင္ျခင္ျပီး အရာရာကို သတိရွိပါ ။ ဘာလုပ္လုပ္ သံုးသပ္ခ်က္မွန္မွ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွန္မယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ဆင္ျခင္တံုတရား ရွိပါ ။ စကားေျပာေလာမၾကီးနဲ႔ ၊ ငါ့စကားႏြားရမလုပ္ေလနဲ႔ ၊ ဒဏ္သင့္တတ္တယ္ ။ စကားေျပာမယ္ဆိုရင္ ေျပာထံုး ၊ လုပ္ထံုး ဆယ္လံုးႏွစ္လံုးစီသံုးပါ ။ ျမဲျမဲမွတ္သားထား ။
ဖန္ ၊ ေျမ ၊ ေၾကြ ၊ ေကာ္ ၊ ေၾကာက္ ၊ ဘုန္းမေတာက္ ၊
သံ ၊ သြပ္ ၊ ဒါန္ ၊ ခဲ ၊ ၾကီး ၊ ဘုန္းမၾကီးတဲ့ ။
ဖန္ - ဆိုတာက ဖန္တီးလုပ္ၾကံျပီး ေျပာတဲ့စကားမ်ိဳး ၊
ေျမ - ဆိုတာက ေျမခံရေလာက္ေအာင္ က်ိန္တြယ္ေျပာတဲ့ စကားမ်ိဳး ၊
ေၾကြ - ဆိုတာက အထိမခံ ေၾကြပန္းကန္ဆိုသလို ဆက္ဆက္ထိမခံ ႏႈတ္ခမ္းတလန္ ပန္းတလန္စကားမ်ိဳး ၊
ေကာ္ - ဆိုတာက ေကာ္ကပ္ျပီး ငါ့စကားႏြားရေျပာတဲ့စကားမ်ိဳး ၊
ေၾကာက္ - ဆိုတာက ေၾကာက္ကန္ကန္ျပီး ႏႈတ္လွန္ထိုးေျပာစကားမ်ိဳးေတြကို မေျပာမိေစနဲ႔ ။ ဘယ္ေတာ့မွ ဘုန္းမၾကီး ကံမေကာင္းဘူး ။
ေနာက္ သံ ၊ သြပ္ ၊ ဒါန္ ၊ ခဲ ၊ ၾကီး ဆိုတာက -
သံ - ဆိုတာ တစ္ယူသန္ ၊ တေဇာက္ကန္း ၊ ကပ္တီးကပ္ဖဲ့ေျပာတာမ်ိဳး ၊
သြပ္ - ဆိုတာက ေပါ့သြပ္သြပ္ ရူးႏွမ္းႏွမ္း ေပါက္ပန္းေလးဆယ္ေျပာတဲ့စကားမ်ိဳး ၊
ဒါန္ - ဆိုတာက ေမာက္ေမာက္မာမာ ခက္ခက္ထန္ထန္ ရိုင္းရိုင္းပ်ပ်နဲ႔ ဒဏ္သင့္ေလာက္တဲ့စကားမ်ိဳး ၊
ခဲ - ဆိုတာက ေစာင္မဲနရြဲ အံခဲျပီး မထီမဲ့ျမင္ေျပာတဲ့စကားမ်ိဳး ၊
ၾကီး - ဆိုတာက ဘ၀င္ျမင့္ မာန္မာနေထာင္လႊားျပီး ေလၾကီးမိုးၾကီးေျပာတဲ့စကားမ်ိဳးေတြကို ေရွာင္ၾကရမယ္ ။
မွတ္သား လိုက္နာ ေဆာင္ထားရမွာက ေဘာ္သာခြာ ေငြဆင္ျဖဴစင္ အဖိုးမွန္ သိဂၤီနိက္ေရႊစင္သန္႔စင္ အဖိုးတန္သတဲ့ ။ အျပစ္အနာအဆာ အညစ္အေၾကးကင္းတဲ့ ေဘာ္သာခြာ ေငြစင္ဟာ အဖိုးမွန္ တန္ဖိုးရွိသလို သန္႔စင္တဲ့ သိဂၤီနိက္ေရႊစင္ဟာလည္း အဖိုးထိုက္တန္တယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ေကာင္းျမတ္မွန္ကန္တဲ့စကားမ်ိဳး ၊ သန္႔စင္ ဟုတ္မွန္ အက်ိဳးျဖစ္ေစတဲ့စကားမ်ိဳးေျပာ ။ စကားေျပာတဲ့အခါ ခ်ိဳခ်ိဳသာသာေျပာ ၊ ေလးေလးနက္နက္ ေျပာ ၊ မွန္မွန္ကန္ကန္ေျပာ ။ ဒါမွ အဖိုးတန္မယ္ အလိမၼာၾကီးေရ ။
ျပီးေတာ့ စကားေၾကာမရွည္နဲ႔ ၊ စကားႏိုင္မလုနဲ႔ ၊ အျငင္းမသန္နဲ႔ ။ အျငင္းပြားလြန္းရင္ အမွန္တရားကြယ္ တတ္တယ္ ။ လူခ်င္းအလဲမခံရေစနဲ႔ ၊ ဘ၀ခ်င္းအလဲမခံရေစနဲ႔ ၊ ဒုကၡခ်င္းအလဲမခံရေစနဲ႔ ။ မာနက လူခ်င္း လဲတယ္ ၊ တဏွာက ဘ၀ခ်င္းလဲတယ္ ၊ ဒိ႒ိက ဒုကၡခ်င္းလဲတယ္ ၊ ၾကပ္ၾကပ္သတိထား ။
ဒီေတာ့ သိ , ရဲ , ေျပ တည္ေထာင္ၾကရမယ္ ။
ဒီေတာ့ သိ , ရဲ , ေျပ တည္ေထာင္ၾကရမယ္ ။
သိ - ဆိုတာ အေၾကာင္းအက်ိဳး ၊ အေကာင္း အဆိုးကို ႏွိဳင္းခ်ိန္သိရွိရမယ္ ။
ရဲ - ဆိုတာက မွန္ကန္အက်ိဳးရွိတဲ့စကားမ်ိဳးကို ရဲရဲ၀ံ့၀ံံ့ ေျပာဆိုရမယ္ ။
ေျပ - ဆိုတာက ေျပေျပျပစ္ျပစ္ ခ်ိဳခ်ိဳသာသာ သူတစ္ပါး နား၀င္ေအာင္ ေျပာဆိုရမယ္ ။
ျပီးေတာ့ ဘုရားရွင္အလိုေတာ္က် ယထ၀ါဒီတထကာရီ ေျပာတဲ့အတိုင္းလုပ္ ၊ လုပ္တဲ့အတိုင္းေျပာ ၊ မၾကြားနဲ႔ ။ ဌာနာဌာနေကာသလႅၠဉာဏ္ရွိရမယ္ ။ သူ႔ေနရာနဲ႔သူ အံ၀င္ခြင္က်ေျပာတတ္ေနတတ္္ရမယ္ ။ ေထ့ , ေငါက္ , ေထာက္ , ကပ္ ျပီးမေျပာရဘူး ။ အျငင္းအခုန္မ်ားရင္ အမွန္တရားနဲ႔ကြာျပီး ေခ်ာ္သြားတက္တယ္ ။ အမွားၾကာရင္လည္း အမွန္ထင္သြားတတ္တယ္ ။
ေလာက၀စနံ သစၥံ နသစၥံ -တဲ့ ။ ေလာကစကားဟာ မွန္တာလည္းရွိတယ္ ၊ မွားတာလည္းရွိတယ္ ။ ဆင္ျခင္သံုးသပ္ျပီးမွေျပာ ။ အက်ိဳးမရွိတဲ့ စကားကို ေျပာတာထက္ ဆိတ္ဆိတ္ေနတာေကာင္းတယ္ ။ လုေျပာတာ ၊ ေလာၾကီးေျပာတာ ၊အစြန္းမလြတ္မ်ိဳး မေျပာရဘူး ။
ဒိျပင္ -
ေလာက၀စနံ သစၥံ နသစၥံ -တဲ့ ။ ေလာကစကားဟာ မွန္တာလည္းရွိတယ္ ၊ မွားတာလည္းရွိတယ္ ။ ဆင္ျခင္သံုးသပ္ျပီးမွေျပာ ။ အက်ိဳးမရွိတဲ့ စကားကို ေျပာတာထက္ ဆိတ္ဆိတ္ေနတာေကာင္းတယ္ ။ လုေျပာတာ ၊ ေလာၾကီးေျပာတာ ၊အစြန္းမလြတ္မ်ိဳး မေျပာရဘူး ။
ဒိျပင္ -
ေလာကညဴ - ေလာကအေၾကာင္းသိရမယ္ ။
ေခတၱညဴ - ေခတ္ကာလအေၾကာင္းသိရမယ္ ။
ေဒသညဴ - ေနရာေဒသအေၾကာင္းသိရမယ္ ။
ကာလညဴ - အခ်ိန္အခါကိုသိရမယ္ ။
ဌာနညဴ - ေနရာဌာနအေၾကာင္းသိရမယ္ ။
ဓမၼညဴ - တရားနည္းလမ္းက်သိရမယ္ ။
ပုဂၢလညဴ - ပုဂၢိဳလ္အေၾကာင္းသိရမယ္ ။
ဒါကို ထပ္မွတ္လိုက္ဦး ။ ဇမၺဴဒိပ္ကၽြန္းမွာ ေျပာဆိုၾကတဲ့စကား ( ၆ ) ခြန္းမွာ အမာ၀သိ လကြယ္သလို အေမွာင္ဖုံးတဲ့ စကားမ်ိဳးကို မေျပာမိေစဘဲ ပုဏၰမစႏၵရ လျပည့္သဖြယ္ ျပည့္ျဖိဳးတင့္တယ္တဲ့ စကားမ်ိဳး ေျပာဆိုရမယ္ ။ မဟုတ္မမွန္ အက်ိဳးမရွိ ၊ သူမႏွစ္သက္တဲ့ စကားမ်ိဳး ။ ဟုတ္မွန္ အက်ိဳးမရွိ ၊ သူမႏွစ္သက္တဲ့ စကားမ်ိဳး ။ မဟုတ္ မမွန္ အက်ိဳးမရွိ ၊ သူႏွစ္သက္တဲ့ စကားမ်ိဳး ။ ဟုတ္မွန္ အက်ိဳးမရွိ ၊ သူႏွစ္သက္တဲ့ စကားမ်ိဳး အဲဒီေလးမ်ိဳးကို ေရွာင္ၾကဥ္ျပီး - ဟုတ္မွန္အက်ိဳးရွိ ၊ သူမႏွစ္သက္တဲ့ စကားမ်ိဳး ။ ဟုတ္မွန္အက်ိဳးရွိ ၊ သူႏွစ္သက္တဲ့ စကားမ်ိဳး ။ ဒီ ( ၂ ) မ်ိဳးကိုေျပာရမယ္ ။
ျပီးေတာ့ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး မသင့္ျမတ္တဲ့အေၾကာင္းကို မေျပာနဲ႔ ။ ကိုယ္ပါအကုသိုလ္ ကူးစက္တတ္တယ္ ။ သူတစ္ပါး ဒုကၡေရာက္ေနတာကို ကိုယ္နဲ႔မသင့္တင့္သူလို႔ ၀မ္းမသာနဲ႔ ။ မၾကာမွီ မိမိကိုယ္တိုင္ ဒုကၡေတြ႔ရတတ္ တယ္ ။ သီလ , သမာဓိ , ပညာ ရွိသူတို႔ရဲ့ ဂုဏ္ေက်းဇူးကို ဟုတ္မွန္အတိုင္း ေျပာဆိုပါက မိမိဂုဏ္အလိုလိုျပည့္ လာတတ္တယ္ ။ ကတိတည္ပါ ၊ ျပတ္သားပါ ၊ မူမွန္ပါ ။ မူပ်က္လွ်င္ လူပ်က္တတ္တယ္ ။ မူေကာင္းလွ်င္ လူေကာင္းတယ္ ။ ေဒါသဟာ ဂုဏ္ပ်က္တယ္ ၊ ခႏၱီဟာ ဂုဏ္တက္တယ္ ။ သည္းခံျခင္းတရားနဲ႔ ကိုယ္ခ်င္းစာ စိတ္ထား ။
ျပီးေတာ့ ေဒါသ , မာန္မာန ေထာင္လႊားျပီး လွဴျခင္း ၊ ဂုဏ္တုဂုဏ္ျပိဳင္ မလုပ္ေလနဲ႔ ။ မျပိဳင္ထိုက္တဲ့ ကိုယ့္ထက္သာတဲ့ပုဂၢိဳလ္နဲ႔ ျပိဳင္မိရင္ ဘ၀ေန၀င္တတ္တယ္ ။ ကိုယ္နဲ႔ တန္းတူခ်င္း ျပိဳင္မိရင္လည္း ဥသွ်စ္သီးႏွစ္လံုးဆိုင္ထုသလို ေၾကမြသြားတတ္တယ္ ။ ကိုယ့္ထက္နိမ့္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္နဲ႔ျပိဳင္မိရင္လည္း လူကို ေခြးသတ္သလို ခံစားရတတ္တယ္ ။ သူမ်ားအျပစ္ကိုမရႈနဲ႔ ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ေကာင္းေအာင္လုပ္ ။ သ႔ူအျပစ္ကိုရႈျခင္းမွာ မ်က္စိမရွိသလို က်င့္ရမယ္ ။ သူ႔အျပစ္ကိုဆိုျခင္းမွာ လွ်ာမရွိသလို က်င့္ရမယ္ ။ သူ႔ကိုျပစ္မွားျခင္းမွာ စိတ္မရွိသလို က်င့္ရမယ္ ။ အလိမၼာၾကီးေရ ကိုယ္ , ႏႈတ္ , စိတ္ ကိုသတိအျမဲထားပါ ။ ၾကမ္းတမ္းတဲ့ကိုယ္အမူအရာဟာ ၾကမ္းတမ္းတဲ့ေနရာကို ရမယ္ ။ ၾကမ္းတမ္းတဲ့ႏႈတ္အမူအရာဟာ ၾကမ္းတမ္းတဲ့ အသံကို ၾကားရမယ္ ။ ၾကမ္းတမ္းတဲ့စိတ္မိုက္ဟာ ၾကမ္းတမ္းတဲ့တရားကို ေတြ႔ရမယ္ ။ ၾကမ္းတမ္းတဲ့တရား ဆိုတာက ဘ၀ပ်က္မယ္ ၊ မီးေလာင္ျပာက်သလို ေလာင္ကၽြမ္းခံရမယ္ ။ အစိတ္စိတ္အျမြာျမြာဆံုးရႈံးမယ္ ။ ကံဆိုးမိုးေမွာင္က်မယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္ , ႏႈတ္မၾကမ္းနဲ႔ ။ သိမ္ေမြ႔တဲ့ ကိုယ္အမူအရာဟာ သိမ္ေမြ႔တဲ့ ေနရာကိုရမယ္ ။ သိမ္ေမြ႔တဲ့ႏႈတ္အမူအရာဟာ သိမ္ေမြ႔တဲ့အသံကို ၾကားရမယ္ ။ သိမ္ေမြ႔တဲ့ စိတ္ေကာင္း စိတ္ျမတ္က သိမ္ေမြ႔တဲ့တရားကို ေတြ႔ရတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ သိမ္ေမြ႔ပါေစ ။
ဒါေၾကာင့္ အခ်ဳပ္ၾသ၀ါဒဆိုရရင္ အေခ်ာင္လိုက္တာ ၊ အခြင့္အေရးယူတာ ၊ မသင့္မတင့္ႏွလံုးသြင္းတာေတြ ဟာ အကုသိုလ္ျဖစ္ဖို႔နီးလို႔ သတိထား ေရွာင္ၾကဥ္ရမယ္ ။ အလိမၼာၾကီးေရ - ဒီၾသ၀ါဒေတြကို ရိုရိုေသေသ ေလးေလးနက္နက္ လိုက္နာမွတ္သား က်င့္ၾကံေနထိုင္ေပေတာ့ ။
ဤကား စာေရသူ၏ေနာင္ေတာ္ၾကီးျဖစ္ေသာ ဓုတင္ဆရာေတာ္မွ စာေရးသူအား ဆံုးမ သြန္သင္ေတာ ္မူခဲ့ေသာ ၾသ၀ါဒမ်ားျဖစ္ပါသည္ ။ ထိုၾသ၀ါဒတို႔ကို စာေရးသူ အလံုးစံုျပည့္စံုေအာင္ မလိုက္နာႏိုင္ျငားေသာ္လည္း တတ္ႏိုင္သမွ် သတိထားလိုက္နာမိျခင္းျဖင့္ပင္ ၾကီးၾကီးမားမား ျပႆနာကင္း အမွားရွင္း၍ လူခ်င္းတူတူ သူခ်င္းမွ်မွ် ဘ၀အေျခလွ၍ လူမူဆက္ဆံေရးနယ္ပယ္၌ ခြသမားဘ၀မွလြတ္ေျမာက္ကာ ေျပျပစ္သူအျဖစ္ ေျပာင္းလဲခဲရပါေၾကာင္း ေမတၱာ ဂရုဏာ ၾကီးမားစြာ ဆံုးမသြန္သင္ ၾသ၀ါဒေပးေတာ္မူခဲ့ေသာ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ ေနာင္ေတာ္ၾကီး ဓုတင္ဆရာေတာ္၏ ၾသ၀ါဒေတာ္တို႔ကို ဦးထိပ္ပန္ဆင္ ပူေဇာ္ တင္ျပအပ္ပါသည္ ။
( သစၥာ၀ါဒီ - ဦးျမင့္ေအာင္ )
- မွ်ေ၀ပါတယ္ ခင္ဗ်ာ .. ျငိမ္းခ်မ္းပါေစ ၊
